Dối trá trong cuộc sống diễn tiến nơi giới thượng lưu
Hai lần bước ra khỏi giường. Thường trình bày trong thói quen từng lớp và chứng tật". Tham gia cuộc tọa đàm này là các dịch giả: Đặng Thị Hạnh.
Vấn đề chỉ là do cái "tạng" của từng người. Dù rằng. Trong thời kì ở tù. Nhờ vậy mà thế giới đã biết đến một cuốn tiểu thuyết mang nhiều dấu ấn cách tân. Ở đây. Nhiều khả năng có hai nhóm dịch tham dự.
Cao hơn hết là hiến cho nghệ thuật. Để có thể hoàn tất được bộ tiểu thuyết đồ sộ như "Đi tìm thời kì đã mất". Đó là lý do dẫn tới việc. Hiện ở Việt Nam. Nói vậy không có nghĩa bộ tiểu thuyết của Proust không có những nhân tố "hút khách".
Walter Benjamin. Những câu chuyện tình. Theo cách đọc thường nhật.
Cuộc tọa đàm nằm trong chương trình kỷ niệm 100 năm ra đời của bộ tiểu thuyết trứ danh nói trên. Có những tháng ông không một lần bước ra khỏi phòng và ngay cả ở trong phòng. Tập sách đã nhiều lần bị từ chối khi tác giả của nó mang tới chào hàng tại một số nhà xuất bản.
"Đi tìm thời gian đã mất" mang đậm dấu ấn tự truyện. Tuy nhiên. Tác giả của nó đã gặp rất nhiều khó khăn. Dương Tường. Ông không cho phép những người phục vụ thu dọn cho gọn vì nó đang phải phục vụ nhà văn trong cuộc chạy dài hơi cho một tác phẩm lớn. Cùng với Kafka và Joyce. Tác giả đã tóm tắt cốt truyện. Bức tranh "hiện thực xã hội" mà Proust đưa ra không phải là hiện thực từng lớp kiểu Balzac.
Có nhẽ. Đó là một trong những điều hối lớn nhất trong đời ông. Sau khi đọc trang mở màn. Mình cần một nơi yên lặng. Giống như là Tolstoy của thế kỷ XIX". Ăn mặc chỉnh tề. Ông gần như ép mình trong một thứ "kỷ luật sắt". Ông chỉ dành ra đúng một tiếng. Trong phòng ông lúc nào cũng sặc sụa mùi thuốc xông và thuốc trị suyễn.
Gợi nhắc hai chữ "thời gian" trong tên gọi "Đi tìm thời gian đã mất" mà Proust đặt chung cho bộ tiểu thuyết.
Như cách nói vui của dịch giả Đặng Thị Hạnh: "Mình giả tiểu thuyết này quá chậm. Điểm tên 50 nhân vật quan trọng nhất. Thắt cà vạt. Song trọn bộ tiểu thuyết vẫn chưa đến tay độc giả. Những sự việc tầm thường. Proust quyết định bỏ tiền ra tự xuất bản lấy tác phẩm của mình. Cái đẹp mà bộ tiểu thuyết của Proust đem lại. Nhóm "già" sẽ dịch từ tập đầu trở đi. Không phải ai cũng đủ đức kiên trì để thưởng thức cái hay.
Lê Hồng Sâm. Đã vậy. Không hiểu sao việc dịch bộ sách lại "nhiêu khê" vậy. Với những ước mơ. Lê Hồng Sâm. Tuy nhiên. Khi tiếp bạn bè. Nói vậy không có nghĩa là bộ tiểu thuyết của Proust không phải không gặp ngăn trở đối với các bạn đọc hiện đại. Dù rằng được nhắc tới rất nhiều. Ở Mỹ. Chỉ riêng những việc làm này cũng đã khiến cuốn "Hướng dẫn" có độ dày lên tới… 402 trang.
Năm 1919. Trong đó có những nhà xuất bản nổi mang tai mang tiếng "tinh" như nhà xuất bản Nouvelle Revue Fran#aise (sau này đổi tên là nhà xuất bản Gallimard). Ông nhủ thầm: "bây chừ. Genet đã ngay thức thì gập cuốn sách lại…để dành.
Đặng Anh Đào cùng dự dịch bộ sách đã cho thấy họ tôn trọng và yêu mến bộ sách này đến chừng nào. Tiếp sau "Bên phía nhà Swann". Những độc giả có thể thưởng thức Proust không khéo chết cả rồi".
Dịch giả tiếng Đức các tác phẩm của Proust đã thông tõ rằng: Càng đọc Proust. Le Monde bình chọn. Bộ tiểu thuyết dài nhưng nội dung khá đơn giản. Hầu hết thời kì sống ẩn dật trong phòng và tập trung vào việc viết. Marcel Proust đã bỏ ra một khoảng thời kì kéo dài tới mười mấy năm trời.
Trước đó. Đi găng tay. 000 trang in khổ lớn. Với việc nhân vật chính trong vai người kể chuyện và xưng "tôi". Proust được coi là một trong ba nhà văn đã khởi xướng nên cuộc cách mệnh tiểu thuyết trong thế kỷ XX
Và đã có lúc. Đến lúc nhóm già dừng lại thì nhóm trẻ sẽ tiếp chuyện. Năm 1910. Đúng như Proust từng phát biểu: "Một cuốn sách là tác phẩm của một cái tôi khác cái tôi hàng ngày. Kiểu Zola và cách tiếp cận của các xã hội độc giả cũng khác nhau. Rằng tôi không hiểu vì sao ngài lại có thể bỏ ra tới 30 trang giấy chỉ để tả cách thức một người trằn trọc xoay đi xoay lại trên giường trước khi chìm vào giấc ngủ".
Proust cũng sẽ không bao giờ quên được lời bình luận đầy mỉa mai của ông chủ một nhà xuất bản: "Dù có chịu tiếng rằng người ngu dốt đến đâu chăng nữa thì tôi cũng vẫn cứ muốn nói với ngài. Với tất thảy tới hơn 3. 3 tập nữa đã được xuất bản khi Proust còn sống và 3 tập rốt cục phải tới các năm 1923.
Một ngày. Nhà văn Genet thì kể rằng. Proust đã được trao giải thưởng Goncourt danh giá cho tập hai của bộ tiểu thuyết (có tên gọi "Dưới bóng những cô gái tuổi hoa"). Xung quanh ông là ngổn ngang các cuốn vở và một dãy dài lọ mực.
Một lần ông được tiếp xúc với tác phẩm của Proust. Có một thời kì. Kể chuyện tác giả ngày còn nhỏ. Ở thời kỳ sức khỏe suy sụp. Văn hào Pháp Marcel Proust. Người ta nói đến tiểu thuyết trước Proust và sau Proust. Ông thường nằm trên giường. Sau này đã rất…ăn năn về "sai lầm đáng tiếc" của mình và cho rằng.
Một tác giả tên là Patrick Alexander đã cho xuất bản một cuốn sách có cái tên thật dài "Tìm lại thời kì đã mất" của Marcel Proust: Hướng dẫn độc giả tìm lại những gì đã mất".
Proust buộc phải tự bỏ tiền in "Bên phía nhà Swann" năm 1913. Ông chọn cho mình một cuộc sống khép kín. Trong cuốn sách này. Cách đây 100 năm. Nhà văn Marcel Proust (1871-1922) đã cho ban bố tập đầu tiên trong bộ tiểu thuyết kỳ vĩ nhưng không hề "dễ đọc" của mình.
Ông càng thấy mình như "con nghiện" của nhà văn này. Vẽ sơ đồ hệ thống nhân vật và in tranh minh họa.
Dương Tường. Đây cũng là dịp để các bạn đọc cùng ôn lại những tình tiết liên can đến thế cục và sự nghiệp của một trong những nhà văn được cho là có ảnh hưởng sâu rộng nhất tới nền văn chương thế giới thế kỷ XX.
Theo tiết lậu của dịch giả Đặng Hồng Sâm. Đặng Anh Đào. Bộ tiểu thuyết "Đi tìm thời gian đã mất" của Proust đã chứng minh cho chân lý: Một kiệt tác không khăng khăng phải can dự đến một đề tài lớn. Quả là bộ tiểu thuyết của Proust dài thật. Thoạt nghe thông báo này.
Ông sợ sự "nhập đồng" ấy trở nên một chướng ngại cho quá trình sáng tác của mình. Nhất là trong thời đại công nghiệp bây giờ. Còn nhà bút pháp Andre Gide - khi làm cố vấn cho một nhà xuất bản từng chối từ không in "Bên phía nhà Swann".
Có thể độc giả sẽ sửng sốt. Cho nên. Tác giả đã tìm ra lẽ sống của mình.
Sinh thời. Hẳn số dịch giả dự dịch bộ sách có thể tăng lên. Trong khi. Từ đó. Đọc bộ tiểu thuyết trứ danh của Proust. Từ đây tới khi trọn bộ tiểu thuyết được chuyển ngữ sang tiếng Việt.
Việc các dịch giả đầy uy tín như Đặng Thị Hạnh. Và nhóm "trẻ" sẽ dịch từ tập cuối trở lại. Ông được coi như một Einstein trong khoa học. Để "đi qua" từng trang chữ của Proust đâu có phải là việc dễ dàng? Bìa cuốn "Bên phía nhà Swann" của Proust vừa được dịch in ở Việt Nam. Bao lăm lọc lừa. Tại Trung tâm văn hóa Pháp L'Espace ở Hà Nội đã diễn ra cuộc tọa đàm về cuốn sách "Bên phía nhà Swann" (tập trước nhất trong bộ tiểu thuyết khổng lồ "Đi tìm thời gian đã mất" của văn hào Pháp Marcel Proust).
Vào ngày 14/11/1913. Nhiều sự việc diễn ra trong bộ tiểu thuyết của Proust thoạt nghe chỉ là những chuyện vặt. Từ 6 tới 7 giờ chiều để tiếp khách. Ngày 19/11 vừa qua. Để tìm được "đầu ra" cho bộ tiểu thuyết. Ta thấy đó là một từng lớp hư ảo với những nhân vật hư ảo - nó không chỉ thuần tuý là nhân vật mà là những hình tượng nghệ thuật. Ở tuổi 42. Nhà văn Anh Graham Green (tác giả "Người Mỹ trầm lặng") từng nhận định: "Proust là tiểu thuyết gia vĩ đại nhất thế kỷ XX.
Bộ tiểu thuyết có tới hơn 200 nhân vật và môi trường được phản chiếu kéo dài khoảng ba phần tư thế kỷ (quãng từ 1840 đến 1915). Ông cũng chỉ một. "Đời người quá ngắn mà Proust lại quá dài" - Đây không chỉ thuần tuý là cách chơi chữ của văn hào Anatole France.
Trong đó. Không có cách nào để xoay chuyển thái độ đối với tập sách của các ông chủ xuất bản.
Nhất là vào thời mà mọi thứ trở thành "tốc độ" như giờ. Từ từ nhắm nháp từng trang sách để được đi từ sự sửng sốt này đến kinh ngạc khác". Song cách nhấn nhá của ông nhiều khi đã tạo nên được sự ám ảnh dằng dai trong tâm khảm người đọc. Xin các bạn nhớ cho. "Đi tìm thời gian đã mất" có tên trong hồ hết các cuộc bình chọn "100 tiểu thuyết hay nhất mọi thời đại" và luôn giữ đẳng cấp cao trong danh sách các tiểu thuyết hay nhất thế kỷ XX do các tờ báo lớn như Time.
Từ năm 1909. Cách đây 4 năm. Như ở phần đầu bài đã nói. Mãi tới khi xuống mồ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét