Oắt với những ngày Hội Ban Mê Đã có một chàng trai Ê đê khác lạ với những hình tượng ham mê trong những ngày hội buôn làng
Khắc khoải một thời tuổi trẻ Ấy là câu chuyện thuở lên năm.
Họa sĩ Y Nhi Ksor bên bức tranh "Sự nổi giận của Nữ thần ác vàng".
Lại có đêm trăng lên, Y Nhi mơ về những đôi mắt của cô gái buồn đến mênh mang cánh rừng mỗi khi đi chợ huyện về.
Nghe như hương hoa hồng lan tỏa quanh đâu đây, tạo nên những tiếng tí tách của những cánh hoa bùn muốn bay lên khỏi mặt đất.
Y Nhi nghe Hồ Hậu nói với cặp mắt buồn đến nao lòng. Lớn lên, Y Nhi mải theo bên cha để nghe tiếng chiêng, tiếng cồng rền vang bên bếp lửa hồng, rồi cứ thế hát múa và cầm tay một cô bé trong buôn Sek mà cười ngẩn ngơ cho đến khi về sáng. Khi kể về những tác phẩm đang lưu lạc ở đâu đó nơi xứ người, Y Nhi buồn lắm.
"Đi dự Hội" (tranh sơn dầu, kích cỡ 1,1mx1,5m) là một vinh diệu và là sự khởi nghiệp của Y Nhi Ksor.
Đó là ái tình và sáng tạo. Y Nhi vẽ như cuồng say với sắc màu nồng ấm và trình bày sự khát khao trong con tim về tình ái của những chàng trai và cô gái Ê đê qua bức "Lễ trao vòng", cùng với sự tươi trẻ nhiệt thành trong tác phẩm "Đi dự hội". 2mx2,55m), với hình tượng bốn cô gái Tây Nguyên trẻ trung chứa chan nhựa sống đã được anh thực hiện trong thời kì này.
Y Nhi kể trong nỗi ngùi ngùi khi nhớ tới những giấc mơ một thời, nhớ tới những ngày tháng vật lộn để mưu sinh, nhất là trong thời khắc anh vào TP Hồ Chí Minh làm luận văn cao học.
Tác phẩm "Bốn mùa" (sơn dầu, kích cỡ 1. Anh tâm tư: "Mình sẽ sớm cầm lại cây cọ trong một ngày gần nhất để tìm lại những ngày tháng tinh ranh nhất". Anh phân vua: "Mình bán tranh có khi vì bí, lại có khi vì sự ngưỡng mộ của bạn bè, hay vì sự cả nể". Anh kể, cách đây mấy năm, anh đã cầm cọ trở lại trong một trại sáng tác với đề tài về Lễ hội cà phê.
Hiện anh đang dạy cho hàng chục học trò luyện thi. Anh mong muốn những họa sĩ trẻ sẽ nối tiếp con dường mình đang đi, và sẽ tạo nên những sắc màu Tây Nguyên mới.
Mấy năm gần đây, do quá bận bịu với công việc trường lớp và mưu sinh nên bao dự trù của Y Nhi đành phải gác lại. Y Nhi dẫn tôi về một lớp học vẽ. Khi trời nắng lên, những bông hoa của cậu sẽ được hong khô. Vừa vẽ, Y Nhi vừa nhớ lại những lời cha hát trong buôn ngày hội, rằng đôi mắt buồn ơi, hãy vui lên khi nắng đang về và cơn mưa đang tưới khắp nương, khắp làng buôn cho cây cối xanh tươi và chim chóc reo ca khắp cánh rừng vui.
Anh luôn có ước nguyện được nâng cao trình độ để có thể dạy học trò của mình tốt hơn, dễ dàng hơn. Ngồi bên Y Nhi Ksor, họa sĩ trẻ Hồ Hậu bất chợt chỉ tay lên bức tranh treo trên tường (bức tranh ghi lại hình ảnh một người đàn bà nổi nóng trước hiểm họa suy tàn của môi trường sống), nói, đó là bức tranh độc nhất vô nhị của Y Nhi còn được giữ lại trên miền đất cao nguyên này.
Khi ấy chàng thiếu niên Y Nhi đã tròn 15 tuổi. Y Nhi Ksor hiện là thạc sĩ về Mỹ thuật trước tiên và độc nhất ở Đắk Lắk. Anh sẽ lại vẽ về những niềm khát khao của tổ sư trong sáng tạo và dẫn đường cho những người con Tây Nguyên đi tới chân mây mới. Thế là Y Nhi vùng dậy vẽ lên đừng hàng ngàn đôi mắt. Ngày buôn Sek ai nấy đều hoan ca trong ánh rạng đông cùng hàng trăm lá cờ, chào đón quê hương được giải phóng (10-3-1975), đêm về, Y Nhi lại vẽ trên nền nhà hình chú phóng thích quân, với cánh mũ tai bèo tiến quân qua buôn, nụ cười nhãi ranh.
Chúng tản mát khắp nơi
Ngoài giải thưởng cho mỗi bức tranh, Y Nhi còn được nhiều nhà sưu tầm tìm đến. Đó là những mẫu hình nude rất Ê đê, được ẩn dụ trong ngôn ngữ hội họa hiện đại và quyến rũ. Anh nguyện sẽ không vì sự mưu sinh mà phải bán những đứa con ý thức của mình và sẽ giữ lại cho quê hương, giữ lại cho buôn Sek nghèo khó và hoang sơ một thời của mình những họa phẩm mà anh ý hợp tâm đầu.
Mỗi ánh mắt trẻ nơi đây, trên mảnh đất Ban Mê này đang đợi một tương lai mà người thầy này dẫn dắt. Đường dài bao nỗi Y Nhi tâm can với tôi về những dự định anh sẽ làm trong thời kì trước mắt, đặc biệt là những bức tranh về mùa mưa cao nguyên mà anh muốn thực hiện. Có thể nói, từ đó, mỗi bức tranh được Y Nhi vẽ ra như đã có một giải thưởng chờ sẵn.
Anh muốn đem nguồn ánh sáng mới cho những người con của miền đất bazan hoang dã một thời được mở mang học vấn và mỗi người học trò của anh phải là một họa sĩ người Ê đê tài tình. Thế là buôn Sek heo hút của người Ê đê ở cái huyện bóng gió Ea H'Leo bắt đầu cuộc sống mới. Hồ Hậu muốn giữ lại bức tranh cho quê hương mình. Đó là những tác phẩm trước tiên của họa sĩ Y Nhi sau bảy năm tu luyện ở Trường Đại học Mỹ thuật Huế (1981-1988) trở về Ban Mê, với tấm bằng đỏ thủ khoa với bức tranh sơn dầu "Hội Soang Rap" diễn tả một phong cách nồng hậu, tự sự thật tình qua những mảng hòa sắc đỏ và đen tràn đầy sinh khí.
Em nhớ ai mà vương lệ bên dòng suối cạn. Mọi câu chuyện bắt đầu từ khi bức tranh "Đi dự hội" của anh được trao giải nhất trong cuộc triển lãm tại tỉnh và được bảo tồn Mỹ thuật Việt Nam mua lưu trữ. Đó là suối nguồn của âm nhạc và thơ ca. "Đi dự hội" - sơn dầu của Y Nhi Ksor. Mỗi khi cơn mưa vừa tạnh, những lớp đất bùn còn đọng bên thềm nhà là cậu bé Y Nhi Ksor lại lấy chiếc que vẽ hình những bông hoa.
Thế là tuần tự các bức tranh cứ rời bỏ anh mà đi. Thậm chí có người đã trả giá gấp hàng chục lần tiền khi anh lấy bức tranh về, nhưng anh không bán. Giờ đây, với Y Nhi, những giải thưởng đã là quá khứ. Nhiều lúc Y Nhi chỉ còn biết ngắm những đứa con tinh thần của mình qua các file ảnh. Tác phẩm này sau đó còn được đưa vào sách giáo khoa Mỹ thuật thực hiện lớp 9, trong hệ thống giáo dục phổ biến.
Để rồi cả ngày hôm sau lên đồi vừa chăn bò, vừa lấy que trúc vẽ lên bãi cỏ non hình những chàng trai dũng mãnh kéo căng cây nỏ bắn đàn sói hoang xuống bản phá ngô và bắt gà, bắt lợn. Năm sau, Y Nhi được lên thị thành học những cái chữ, cái số mà bao ngày mơ ước để bắt đầu thực hành tình với sắc màu hội họa. Chỉ còn kỷ niệm và niềm hân hoan được lưu trữ. Y Nhi giờ đã là giảng viên của Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Đắk Lắk.
Anh bật máy tính rồi giới thiệu với tôi: Đây là bức "Rượu mừng", đây bức "Lễ trao vòng", còn đây là hình của "Mùa gặt"; hoặc đấy là dấu ấn của "Đi dự Hội", và đây là câu chuyện về "Hội làng" cùng "Mùa tra hạt".
Hồ Hậu kể, từ khi anh mua tác phẩm này của thầy Y Nhi, tới nay đã có nhiều người ngỏ ý muốn mua lại. Nhiều khi cậu còn bắt chước bố lấy dao chạm khắc lên khối gỗ mít dẻo, gọt thành hình người gác mộ bên hàng rào nơi bìa rừng, luôn luôn rạo rực tiếng chim ca.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét